Introductie zwarte maki's in WILDLANDS

In augustus 2023 zijn er twee zwarte maki’s in WILDLANDS komen wonen. In de tropische kas Rimbula leven zij samen met een groepje ringstaartmaki’s en twee bonte vari’s. En die diersoorten samenbrengen was niet bepaald eenvoudig.

Een mix van de klunzige tovenaar Catweazle en de eekhoorn uit de Ice Age-films die er maar niet in slaagt die smakelijke eikel te veroveren. Het zijn van die vergelijkingen die in je opkomen als je wat langer naar de zwarte maki’s in het Makiwoud kijkt. Andersom kijken grote bolle oranje ogen dwars door je heen. Dat is het mannetje, te herkennen aan zijn zwarte vacht. Het lichtere vrouwtje, roodbruin van kleur met witte oorpluimen, klimt verderop naar de top van een boom. Dat ze zo verschillend zijn heet met een moeilijk woord dimorfisme. Mannetjes en vrouwtjes zien er dus heel anders uit. Komen ze dan helemaal niet overeen? Jawel, allebei hebben ze dat ontplofte Einstein-kapsel.

(Rechts: vrouwelijke zwarte maki. Links: mannelijke zwarte maki. Tekst loopt door onder de foto's)

Deze grappige zwarte maki’s behoren tot de zogenoemde ‘halfapen’. Ze zijn niet zo ontwikkeld als andere apen zoals gibbons en slingerapen en komen oorspronkelijk voor op het eiland Madagaskar, ten zuidoosten van Afrika. Ze worden ook wel lemuren genoemd; een soortnaam waarvan er in WILDLANDS drie leven: ringstaartmaki’s, bonte vari’s en dus sinds half 2023 ook de zwarte maki’s.

Deze drie soorten leven samen in de tropische kas in Jungola. Om dat voor elkaar te krijgen was een flinke uitdaging. Lemuren kunnen over het algemeen prima samenleven, maar ze tolereren elkaar niet snel. Ze gaan confrontaties niet uit de weg en halen gemeen uit. Ze krabben met hun scherpe nagels en bijten hard. Er moet respect ontstaan voor de andere soort, maar dat is er niet zo één, twee, drie.

Dierverzorger Meinte Portena en zijn collega’s hadden het er maar druk mee. Een introductie moet zorgvuldig worden opgebouwd en uitgevoerd; alle dieren in één keer samenbrengen is geen optie. Stap 1 is de onderlinge kennismaking van de zwarte maki’s. “Maar dat was een makkie”, lacht Meinte. “Het was liefde op het eerste gezicht. Ze zijn dol op elkaar.”

Die liefde begon met samen eten – zwarte maki’s lusten alles en zijn verzot op nectar – en eindigde in elkaar gevouwen, opgerold als een bal. Om extra indruk te maken op elkaar zet het vrouwtje geurmarkeringen af uit de klieren van haar achterwerk. Toen het mannetje daar zijn staart langs wreef, maakte hij duidelijk: dit is mijn vrouwtje. Het is sindsdien dikke mik in het Makiwoud!

(Tekst loopt door onder de foto)

En dus wilden de makiverzorgers door met de volgende stap: de introductie met de vari’s. Dat bleek nog niet zo makkelijk. Vari’s hebben een forser postuur dan maki’s en met name één van de twee varibroers is erg territoriaal. Ze joegen de zwarte maki’s terug tot hun nachtverblijf en bleven dat doen. De rustige van de twee vari’s kopieerde bovendien het gedrag van zijn dominante broer, toen hij alleen met de zwarte maki’s werd geïntroduceerd. “Een tegenvaller”, zegt Meinte, “maar we geven niet op. Introducties bij lemuren kunnen maanden duren. En soms zelfs langer dan een jaar. We moeten geduldig blijven.”

Dan maar proberen met de ringstaartmaki’s. De groep bestaat uit drie rustige dieren en twee dominante karakters. Toen het met die drie rustige individuen heel goed ging, werd er een dominante aan de groep toegevoegd. Toen dat óók goed ging, werd er gekeken hoe de dominantste ringstaartmaki met de zwarte maki’s omging. Steeds opnieuw werd de groepssamenstelling aangepast, steeds met iets meer maki’s.

(Rechts: ringstaartmaki's. Links: bonte vari's. Tekst loopt door onder de foto's)

Aan de zwarte maki’s ligt het trouwens niet. Zíj willen wel. Ze zijn nieuwsgierig, ondernemend maar de eerste weken een tikkeltje onzeker. Vriendelijke dieren, noemt Meinte ze. De zwarte maki’s hebben zelfs al gepaard. En dat zou fantastisch nieuws betekenen. WILDLANDS is namelijk het enige park in Nederland dat mag fokken met deze soort. Na een draagtijd van 4 maanden worden er grijze maki’s geboren. “Normaal moeten we dieren controleren om te kijken of het mannetjes of vrouwtjes zijn, maar bij zwarte maki’s kunnen we gewoon wachten. Na twee maanden worden de mannetjes donker en de vrouwtjes juist licht.”

Leuk weetje:

Zwarte maki’s maken graag gebruik van het gif van miljoenpoten. Ze smeren er hun vacht mee in, zodat vervelende insecten zoals malariamuggen op afstand blijven. Na zo’n poetsbeurt bijten de maki’s héél voorzichtig op een miljoenpoot (zie foto), dat dan zijn gif verspreidt. Door het gif raken de maki’s in een trance. Ze worden high, laten de miljoenpoot verder kruipen en gaan een lekker dutje doen.